სახელმწიფოს კანონები და ადამიანური მორალი - უპირისპირდება თუ არა ეს ორი ცნება ერთმანეთს, უშლის თუ არა ხელს ერთ-ერთის დაცვა მეორის აღსრულებას? სამართალი - ეს არის დაწერილი კანონები, რომლებიც საზოგადოებრივ წესრიგს უზრუნველყოფს. მორალი კი დაუწერელი ქცევის წესებია, რომელსაც საზოგადოება ქმნის. შეიძლება ითქვას, რომ მორალის დანიშნულებაა შეავსოს სამართლის მიერ დადგენილი აკრძალვები თუ ფასეულობები. რადგანაც ეს უკანასკნელი ვერ იქნება ამომწურავი და ვერ დაარეგულირებს საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა ასპექტს. თავისთავად არასწორიცაა, ჩემი აზრით, დაწერილი კანონი განსაზღვრავდეს ადამიანურ ურთიერთობებს. მაგრამ საინტერესოა, რომლის დაცვაა მეტად მნიშვნელოვანი ან სად გადის ის ოქროს ზღვარი, რომლითაც თითოეული ჩვენგანი შეძლებს ერთდროულად სიმართლის დაცვასა და ადამიანობის შენარჩუნებას?
არჩევნის გაკეთება ამ ორს შორს, ვფიქრობ, ყველაზე მეტად მაინც მათ უჭირთ, ვინც უშუალოდ ემსახურება სამართალს. ძალიან მტკივნეული მაგალითია იმ უახლესი მოვლენების გახსენება, რომლებიც ბათუმში პოლიციელის მიერ მოქალაქისთვის ჯარიმის დაწერას მოჰყვა. ერთი მხრივ, საკანონმდებლო თვალსაზრისით, პატრულის თანამშრომელი უდავოდ მართალია, თუმცა თუ ოდნავ ირაციონალურად დავიწყებთ ფიქრს, შეიძლება დავასკვნათ, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, გარკვეული გარემოებების გამო, შეიძლებოდა თვალის დახუჭვა და მეტი ადამიანობის, თანაგრძნობის გამოჩენა. ნებისმიერი ასეთი სიტუაცია ერთგვარი დილემაა. კონკრეტულ შემთხვევაში პიროვნება დგას არჩევანის წინაშე, გაკიცხულ იქნას საზოგადეობის მიერ და გამართლებული დარჩეს კანონის მიხედვით ან პირიქით. მე მაინც ვფიქრობ, რომ ჩვენ, ყველა, პირველ რიგში, ვართ ადამიანი და შემდეგ ექიმი, მასწავლებელი, მოსამართლე თუ პოლიციელი. რა თქმა უნდა, ვალდებულები ვართ დავემორჩილოთ კანონს, თუმცა ყოველთვის არსებობს და საჭიროცაა, არსებობდეს მცირე გამონაკლისები, რომლებიც შეგვახსენებს ზუსტად იმას, რომ ადამიანები ვართ და გვიხსნის იმ დამღუპველი პრაგმატულობისგან, რაციონალიზმისგან.
ამდენად, არჩევანი ჩვენს გულებზე გადის. მე მაინც მგონია, რომ კანონმდებლობიდან მცირე გადახვევა არასოდეს არის იმაზე დიდი დანაშაული, ვიდრე ადამიანობის გზას აცდენა და ღირებულებების ღალატი.
არჩევნის გაკეთება ამ ორს შორს, ვფიქრობ, ყველაზე მეტად მაინც მათ უჭირთ, ვინც უშუალოდ ემსახურება სამართალს. ძალიან მტკივნეული მაგალითია იმ უახლესი მოვლენების გახსენება, რომლებიც ბათუმში პოლიციელის მიერ მოქალაქისთვის ჯარიმის დაწერას მოჰყვა. ერთი მხრივ, საკანონმდებლო თვალსაზრისით, პატრულის თანამშრომელი უდავოდ მართალია, თუმცა თუ ოდნავ ირაციონალურად დავიწყებთ ფიქრს, შეიძლება დავასკვნათ, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, გარკვეული გარემოებების გამო, შეიძლებოდა თვალის დახუჭვა და მეტი ადამიანობის, თანაგრძნობის გამოჩენა. ნებისმიერი ასეთი სიტუაცია ერთგვარი დილემაა. კონკრეტულ შემთხვევაში პიროვნება დგას არჩევანის წინაშე, გაკიცხულ იქნას საზოგადეობის მიერ და გამართლებული დარჩეს კანონის მიხედვით ან პირიქით. მე მაინც ვფიქრობ, რომ ჩვენ, ყველა, პირველ რიგში, ვართ ადამიანი და შემდეგ ექიმი, მასწავლებელი, მოსამართლე თუ პოლიციელი. რა თქმა უნდა, ვალდებულები ვართ დავემორჩილოთ კანონს, თუმცა ყოველთვის არსებობს და საჭიროცაა, არსებობდეს მცირე გამონაკლისები, რომლებიც შეგვახსენებს ზუსტად იმას, რომ ადამიანები ვართ და გვიხსნის იმ დამღუპველი პრაგმატულობისგან, რაციონალიზმისგან.
ამდენად, არჩევანი ჩვენს გულებზე გადის. მე მაინც მგონია, რომ კანონმდებლობიდან მცირე გადახვევა არასოდეს არის იმაზე დიდი დანაშაული, ვიდრე ადამიანობის გზას აცდენა და ღირებულებების ღალატი.
<3
ReplyDeleteმე დამეხმარა მადლობა მარიამ ♡♡♡
ReplyDelete