ყველა ერის ცხოვრებაში არსებობს რაღაც გამორჩეული შეხედულებები, წარმოდგენები, რომლებიც შემდგომ დაუწერელ კანონებად ყალიბდება. მაგალითად, ყველგან მიღებულია, რომ ჩვენზე უფროს ადამიანს განსაკუთრებით ზრდილობიანად, პატივისცემით უნდა მოვექცეთ. ეს უბრალოდ იმ ეთიკურ-მორალური კოდექსის ნაწილია, რომელიც მთლიანად ამგვარი დაუწერელი კანონებისგან შედგება. მართალია, ასეთი კანონების დარღვევის შემთხვევაში ჩვენ ბრალს ვერავინ წაგვიყენებს, თუმცა ამ წესებს ჩვენ მაინც ვიცავთ მეტ-ნაკლებად, რადგან ამ გავლენებით ვიზრდებით და ამ შეხედულებებით. თუმცა, სამწუხაროდ, გვაქვს მავნე ტრადიციებიც, რომლებიც სტერეოტიპებითაა გაჯერებული, ასევე დიდი გავლენა აქვს ჩვენს ცნობიერებაზე და ხელს უშლის თავისუფალი აზროვნების ჩამოყალიბებას.
ჩემი აზრით, ჩვენი დროის ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური საკითხი გენდერული თანასწორობის პრობლემაა. არც ისე დიდი ხნის წინ, წამოიწყეს საინტერესო კამპანია: გამოარჩიეს ყველაზე გავრცელებული სტერეოტიპები და საჯაროდ დაგმეს ქალაქის ქუჩებში გაკეთებული წარწერებითა თუ სატელევიზიო რეკლამებით. აი რამდენიმე მათგანი: „გოგოს რად უნდა ამდენი სწავლა!“; „ოჯახის რჩენა მხოლოდ კაცის საქმეა!“ „ქალი და ლიდერი?!“; „პოლიტიკა რა ქალის საქმეა!“; „კაცია და გადაწყვიტოს!“. დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, რომ ამ სტერეოტიპებით ცხოვრება განსაკუთრებით მოქმედებს ჩვენზე. თუ ბავშვი იზრდება ოჯახში, სადაც ქალსა და მამაკაცს თანაბრად არ აქვს გადანაწილებული მოვალეობები და უფლებები, მოზარდი ამ ტენდენციების ერთგული დარჩება და ასევე წარმათავს თავის ცხოვრებას. ანდა, თუნდაც თუ გოგონას მუდმივად ესმის, რომ შეუძლებელია ქალი ლიდერი გახდეს, მისი ადგილი მხოლოდ სახლშია, მისგან ვერ გამოვა წარმატებული ადამიანი, მაშინ როგორ შეიძლება მას გაუჩნდეს რაიმე მისწრაფება ან სურვილი რომ იბრძოლოს მიზნებისთვის? თუ ყოველთვის ვიცით, რომ ნებისმიერი მსჯელობისას ძლიერი სქესის აზრი გაიმარჯვებს, მაშინ რაღა აზრი ექნება ჩვენს შეხედულებებს? ისეთ გარემოში, რომელიც მხოლოდ ასეთი გავლენებით იღებს გადაწყვეტილებებს, დანაშაულად შეიძლება ჩაითვალოს სხვანაირად ფიქრი და არც არავის გაუჩნდება სურვილი, იფიქროს და იაზროვნოს სხვაგვარად.
ამდენად, დაუწერელ კანონებს შეუძლია დიდი ზიანის მოყენება, თუ ის მიუღებელი სტერეოტიპებითაა გამსჭვალული. ეს ყველაზე ძლიერი და ცუდი გავლენაა, რომელიც შეიძლება საზოგადოებას ჰქონდეს ადამიანის ცნობიერებაზე.
ჩემი აზრით, ჩვენი დროის ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური საკითხი გენდერული თანასწორობის პრობლემაა. არც ისე დიდი ხნის წინ, წამოიწყეს საინტერესო კამპანია: გამოარჩიეს ყველაზე გავრცელებული სტერეოტიპები და საჯაროდ დაგმეს ქალაქის ქუჩებში გაკეთებული წარწერებითა თუ სატელევიზიო რეკლამებით. აი რამდენიმე მათგანი: „გოგოს რად უნდა ამდენი სწავლა!“; „ოჯახის რჩენა მხოლოდ კაცის საქმეა!“ „ქალი და ლიდერი?!“; „პოლიტიკა რა ქალის საქმეა!“; „კაცია და გადაწყვიტოს!“. დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, რომ ამ სტერეოტიპებით ცხოვრება განსაკუთრებით მოქმედებს ჩვენზე. თუ ბავშვი იზრდება ოჯახში, სადაც ქალსა და მამაკაცს თანაბრად არ აქვს გადანაწილებული მოვალეობები და უფლებები, მოზარდი ამ ტენდენციების ერთგული დარჩება და ასევე წარმათავს თავის ცხოვრებას. ანდა, თუნდაც თუ გოგონას მუდმივად ესმის, რომ შეუძლებელია ქალი ლიდერი გახდეს, მისი ადგილი მხოლოდ სახლშია, მისგან ვერ გამოვა წარმატებული ადამიანი, მაშინ როგორ შეიძლება მას გაუჩნდეს რაიმე მისწრაფება ან სურვილი რომ იბრძოლოს მიზნებისთვის? თუ ყოველთვის ვიცით, რომ ნებისმიერი მსჯელობისას ძლიერი სქესის აზრი გაიმარჯვებს, მაშინ რაღა აზრი ექნება ჩვენს შეხედულებებს? ისეთ გარემოში, რომელიც მხოლოდ ასეთი გავლენებით იღებს გადაწყვეტილებებს, დანაშაულად შეიძლება ჩაითვალოს სხვანაირად ფიქრი და არც არავის გაუჩნდება სურვილი, იფიქროს და იაზროვნოს სხვაგვარად.
ამდენად, დაუწერელ კანონებს შეუძლია დიდი ზიანის მოყენება, თუ ის მიუღებელი სტერეოტიპებითაა გამსჭვალული. ეს ყველაზე ძლიერი და ცუდი გავლენაა, რომელიც შეიძლება საზოგადოებას ჰქონდეს ადამიანის ცნობიერებაზე.
No comments:
Post a Comment